Processing math: 100%

3 tháng 11, 2013

Phương trình bậc ba


Bước 1: Chia 2 vế cho hệ số x^3, đưa về dạng x^3 + ax^2 + bx + c = 0
Bước 2: Đặt x = y - \dfrac{a}{3} đưa phương trình về dạng y^3 + py + q = 0 hay \mathbf{x^3 + px + q = 0}

Cách 1 (Viete)
Đặt x= \dfrac{p}{3t} - t
Phương trình trở thành t^6 - qt^3 - \dfrac{p^3}{27} = 0
Đây là phương trình bậc hai theo t^3 , giải được.

Cách 2
1. p = 0: pt có nghiệm x=-\sqrt[3]{q}
2. p > 0: Đặt x=\left(\sqrt[3]{t}-\dfrac{1}{\sqrt[3]{t} }\right)\sqrt{\dfrac{p}{3}}
Phương trình trở thành t-\dfrac{1}{t}=m
Đây là phương trình bậc hai, giải được.
3. p < 0: Đặt x=z\sqrt{-\dfrac{p}{3}}
Đưa phương trình về dạng: z^3- 3z = m
a) | m | < 2 : Đặt z = 2\cos t đưa pt về dạng 2.\cos3t = m
b) | m | \geq 2 : Đặt z=\sqrt[3]{t}+\dfrac{1}{\sqrt[3]{t}}
Phương trình trở thành t+\dfrac{1}{t}=m
Đây là phương trình bậc hai, giải được

Cách 3
phương trình x^3+ px +q = 0
Đặt x = u + v
pt \Leftrightarrow (u + v)^3 + p(u + v) + q = 0 \Leftrightarrow u^3 + v^3 + q + (u + v)(3uv + p) = 0
Tìm 2 số u, v sao cho: \begin{cases}u^3+v^3=-q \\ uv = - \dfrac{p}{3} \end{cases} \Leftrightarrow \begin{cases}u^3+v^3=-q \\ u^3v^3=- \dfrac{p^3}{27} \end{cases}
u^3, v^3 là nghiệm của phương trình: z^2+qz-\dfrac{p^3}{27} \Leftrightarrow z=-\dfrac{q}{2}\pm \sqrt{\dfrac{q^2}{4}+\dfrac{p^3}{27}}
Vậy nghiệm của phương trình : x=u+v=\sqrt[3]{-\dfrac{q}{2}+\sqrt{\dfrac{q^2}{4}+\dfrac{p^3}{27}}}+\sqrt[3]{-\dfrac{q}{2}-\sqrt{\dfrac{q^2}{4}+\dfrac{p^3}{27}}}

Không có nhận xét nào :

Đăng nhận xét

Chào bạn, nếu có thắc mắc, khen - chê xin để lại bình luận. Mỗi nhận xét của bạn đều rất quan trọng. Rất vui khi bạn viết bằng tiếng Việt có dấu.